Παραπλανητικός ο τίτλος και ο υπότιτλος.
Αποκλίνουσα σχέση έχει μ΄αυτό που θέλω να σας πω.
Σας ξεγέλασα κάπως! Χαχάχά!
Για τον ΠΥΡΓΟ ΤΗΣ ΚΟΛΑΣΕΩΣ και τον Ευάγγελο Σπυρίδωνος αφιέρωσα πριν από.... 150 τόσα χρόνια, στο ΠΑΡΑΠΕΝΤΕ του Μπαζίνα, πέντε ολόκληρες σελίδες. Έδωσα, μάλιστα, και ιδέα σε διάφορους να... πρωτοτυπήσουν αντιγράφοντάς με.
Άρα δεν έχω το λόγο - ούτε καμία απολύτως διάθεση να... επανα-ανακαλύψω τον ΠΥΡΓΟ ΤΗΣ ΚΟΛΑΣΕΩΣ και τον Σπυρίδωνος.
Οπότε λέω να πάω το θέμα πιο κάτω.
Στις... αποχρώσες λεπτομέρειες.
Στην ζωγραφική αυτή καθαυτή, μα και στην ιδιάζουσα, περιρρέουσα ατμόσφαιρα του Σπυρίδωνος.
Στους απίστευτους χρωματικούς συνδυασμούς που κάνει: ροζ, "βρώμικο" πράσινο και μαύρο, κάτι πρωτάκουστο και πρωτοφανέρωτο στα εικαστικά της εποχής (όχι μόνο για Ελλάδα), κάργα πρωτοποριακό. Μια τελειότητα!
Στη σύνθεση εικόνας και κειμένου. Κι εδώ ιδιαίτερος ο Σπυρίδωνος. Λες κι αγκαλιάζονται (εικόνα και κείμενο).
Και κυρίως στα μάτια.
Κάθε εικόνα του κι ένα παιχνίδι των ματιών.
Ένα μαρτυρικό παιχνίδι.
Άκρως θανάσιμο!
Ένας εφιάλτης!
Κοιτάχτε πως κοιτάζονται ο θύτης με το θύμα, πως μαγνητίζονται.
Τα τόσα εξώφθαλμα από τρόμο.
Και τη δεινή δεξιότητα των σκίτσων του.
Τις φοβιστικές, γεμάτες αγωνία φωτοσκιάσεις του.
Πολύ σπουδαίος καλλιτέχνης, μέγας!
Κι ας μην τον ξέρει κανείς,
ας απουσιάζει από τα γραφτά και τα μνημόσυνα των ιστορικών Τέχνης.
Προς τιμήν του!
Δεν τον μόλυναν με τις περισπούδαχτες, ανούσιες και βλακώδεις αναλύσεις τους.
Έμεινε αμόλυντος, καθαρός!
Ο Ευάγγελος Σπυρίδωνος!
Βλ. κ. άρθρο ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ!
Τέτοια ευχέρεια εικονογράφησης δεν συναντάς παρά μόνο σε πολύ σπουδαίους Αμερικανούς εικονογράφους αυτής της εποχής. Μεγάλη ταλεντάρα ο Ευάγγελος Σπυρίδωνος, πρωτοκλασάτος καλλιτέχνης! Ένας μετρ της αγωνίας και του τρόμου!
Σωστός κεραυνός εν... αιθρία μέρα, αυτό το "εικονογραφημένο ανάγνωσμα" του Σπυρίδωνος. Σε μια εποχή, σαν το ελληνικό 1950, όπου και τα γυμνά -κι ενίοτε κουλά - αγάλματα εσύροντο από... δικαστήριο σε δικαστήριο για "προσβολή της δημοσίας αιδούς", η παρουσία και μόνο του παιδεραστή "Δρ. Χολμς" μέσα στις σελίδες ενός τυπικού οικογενειακού περιοδικού, σαν την ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ, έφτανε και περίσσευε για να πάθουν ομαδικό έμφραγμα περί τους δυο χιλιάδες εισαγγελείς και μητροπολίτες. Παρ΄όλα αυτά (και για λόγους που αγνοούμε) η δημοσίευση του ΠΥΡΓΟΥ ΤΗΣ ΚΟΛΑΣΕΩΣ δεν πρέπει να αντιμετώπισε ποτέ ιδιαίτερα προβλήματα, πέρα από τα γνωστά τηλεφωνήματα και τις επιστολές διαμαρτυρίας των ... αγανακτισμένων αναγνωστών.
Ο τρόπος που απεικονίζει ο Σπυρίδωνος τους μαύρους είναι σύμφωνος με το μοτίβο της εποχής: Ο τυπικός αράπης λακές με τις κόκκινες χειλάρες και το δουλικό βλέμμα. Ένας ΜΠΑΡΜΠΑ ΜΠΕΝ (αν τον θυμάστε). Απεικόνιση που αν γινόταν σήμερα θα... πέφταν με τα αλεξίπτωτα οι της πολιτικής ορθότητας. Ωστόσο, τότε (στα χρόνια του Σπυρίδωνος) αυτή η εικόνα μαύρου ήταν πολιτικά ορθή.
Το θέμα είναι εδώ ότι, όπως έχουν τα πράγματα στις μέρες μας περί ορθότητος, κανένας εκδότης δεν θα ρισκάριζε να εκδώσει ένα λεύκωμα, ένα άλμπουμ, μ΄αυτές τις εξαιρετικές εικόνες του Ευάγγελου Σπυρίδωνος. Και μεγάλο κρίμα δηλαδή.
Το πεντασέλιδο αφιέρωμά μου στον Ευάγγελο Σπυρίδωνος. Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΠΑΡΑΠΕΝΤΕ (τεύχος 18), τον Ιούνιο του 1986. Ήταν το πρώτο δημοσίευμα της σειράς: ΟΙ ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟΙ.